Toplumumuzda silah sahibi olma merakının arttığını görüyoruz. Bunun en basit örneği de “Kurusıkı” diye tabir edilen “Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar”ın satışı ve kullanımıdır. Kurusıkı silahları bulunan ve almayı düşünen değerli insanımızın, bu silahı bulundurmak veya taşımanın sorumluluklarını da aldığını bilmesi gerektiği düşünüyorum.  Gerek ulusal haber kanalları, gerek ise yerel haber kanalları takip edildiğinde, kurusıkı diye tabir edilen Ses ve gaz fişeği atabilen silahlar ile olaylara karışanlar, teknik özelliklerini değiştirenler, özellikle Ateşli Silahlardan ayırt edilmesini kolaylaştıracak teknik özelliklerinde değişiklik yapmak sureti ile taşıyan veya bulunduranların haberleri dikkat çekmektedir.

          Bir silahı bulundurmak veya taşımak, bunun sorumluluğunu almış olduğunu kabul etmiş olduğunu gösterir. Bu nedenden dolayı; bazı önemli hususlar hakkında bir yazı kaleme almayı düşündüm.  

Kurusıkı olarak tabir edilen “Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar”ı taşıyan veya bulunduranların; 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkındaki Kanun hükümleri ile, Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkındaki Yönetmelik’i ve bunlara bağlı bazı kanun, yönetmelik ve usuller hakkında bilgi sahibi olması gerekmektedir. Bu çerçevede;

Ateşli silah: Antika ateşli silahlar veya taklitleri hariç, bir patlayıcı madde etkisiyle fişek, kurşun veya mermi atan, atacak şekilde tasarlanan veya kolayca atacak hale getirilebilen namlulu herhangi bir taşınabilir silahı ifade eder.

Ses ve gaz fişeği atan silah; kurusıkı silah olarak da tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahları ifade eder. Ses ve gaz fişeği atabilen silah; bu yönetmelik kapsamında özellikleri belirlenen ses ve gaz fişeği atabilen, 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun hükümlerine tabi silah vasfında olmayan; mermi çekirdeği, saçma veya katı cisim ihtiva eden özel şekil ve nitelikteki fişekleri ise atamayacak şekilde imal edilmiş, silahları ifade eder.

Kurusıkı silahların üretimde ki aksamları, belirli standartlara uygun olarak yapılır. Bu standartları ile ateşli silahlardan tamamen ayrılır. Bu aksamlar; Ses ve gaz fişeği atabilen silahın gövde (çerçeve), namlu, kapak (sürgü), toplu tabanca fişek haznesi, ateşleme tertibatı veya bunların yerine konabilen unsurlarını ifade eder.

Silahlar; Tek tek atım yapan silah (Çalışma prensibi, her atım için namluya fişek dolumunun atıcı tarafından yapılmasını gerektiren, tam ve yarı otomatik atış yeteneği olmayan silahların sınıfını),  Yarı otomatik silah (Çalışma prensibi, ilk dolduruşu atıcı tarafından yapılan ve her atışı müteakip bir sonraki fişeği otomatik olarak atışa hazır hâle getirebilen ve her tetik çekiminde sadece bir tek atış yapabilen vasıfta olan silahların sınıfını),Tam otomatik silah (Çalışma prensibi, ilk dolduruşun atıcı tarafından yapıldığı ve tetik çekili tutulduğunda sürekli atış yapabilen veya çekilip bırakıldığı durumlarda peş peşe birden fazla atış yapabilen vasıfta olan silahların sınıfını), Toplu tabanca (Fişek beslemesini, bir eksen etrafında dönebilen ve aynı zamanda şarjör görevi yapan silindir biçimindeki hazneden alan tabancanın şeklini), Kırma tabanca (Fişek beslemesi, her atış için namlunun gövde/çerçeve/kubuzdaki mafsal etrafında kırılarak elle doldurma şeklinde yapılan silahları), Şarjörlü tabanca (Fişek beslemesini, çıkabilecek şekilde üzerine monte edilmiş kutu şeklindeki hazneden alan tabancanın şeklini) şeklinde sınıflara ayrılır.

Ses ve gaz fişeği atabilen silahın teknik özellikleri incelendiğinde; Tipi (Ses ve gaz fişeği atabilen silahın namlu borusunun kapalı, eksen kaçıklığı, emniyet saclı, pimli, pimsiz, düz ve benzeri şekillerde olabilen iç yapısını), Modeli (Aynı markanın farklı biçimlerini ifade etmek, ses ve gaz fişeği atabilen silah çeşitliliğini artırmak üzere firma tarafından yapılan tanımlamayı), Boyutu (Ses ve gaz fişeği atabilen silahın ölçülendirilmesinde ele alınan üç doğrultudan uzunluk, genişlik ve derinliği), Çap/Kalibresi (Bu Yönetmelik kapsamında bulunan ses ve gaz fişeği atabilen silahların fişek yatağının boyutlarına göre üretilmiş olan fişeklerin, genişlik ve uzunluğunun milimetre veya inç cinsinden ölçülendirilmesini), Sınıf (Ses ve gaz fişeği atabilen silahın çalışma prensibine göre yapılan sınıflandırmayı), Şekli (Ses ve gaz fişeği atabilen silahın fişek beslemesine göre yapılan sınıflandırmayı), Namlusu (Bu Yönetmelik kapsamında üretilen ses ve gaz fişeği atabilen silahlardan ateşleme sonucu oluşan gazın ve fişek ucunu kapatmak için kullanılan plastiğin parçacıklarının çıkışına izin veren veya tam kapalı şekilde tasarlanmış olan yivsiz-setsiz metal boruyu) ateşli silahlardan tamamen farklı olarak üretilmiştir.

Ses ve gaz fişeği atabilen silahların çalışma sistemleri; mekanik yapıları ve görünümlerine ilişkin hususlar incelendiğinde;  sadece bu tür silahlarda kullanılmak üzere imal edilmiş nitelikteki fişekleri kullanabilecek; mermi çekirdeği, saçma veya katı cisim ihtiva eden özel şekil ve nitelikteki fişekleri ise atamayacak yapıda ve çalışma prensibi, tam otomatik olmayacak şekildedir.

Gaz çıkışı namlu ucundan olan ses ve gaz fişeği atabilen silahlarda; namlu içerisinde emniyet pimi olması halinde, fişek yatağı hariç olmak üzere namlu boru uzunluğunun en az yarısı uzunlukta çelikten imal edilmiş “namlu emniyet sacı” ve bu sac ile namlu ucu arasında kalan kısımda olacak şekilde sacın geniş yüzeyine dik olarak konumlandırılmış çelikten imal edilmiş “namlu emniyet pimi” bulunur. Namlu içerisinde emniyet pimi olmaması halinde; namlu emniyet sacının olduğu kısım fişek yatağı ile aynı eksende olmayacak şekilde en az 1,20 milimetre eksen kaçıklığına sahip olarak imal edilir. İstenildiği takdirde namlu içerisine ayrıca emniyet pimi de yerleştirilebilir.

Namlu ağzının çevresi karşıdan bakıldığında görülecek şekilde, tahribatsız çıkmayacak TURUNCU RENKLİ BOYA ile boyalıdır. Şarjör yatağında, tasarlanan şarjör giriş ve çıkışına izin verecek boşluk haricindeki kısım genişletilmeyi engellemek amacıyla gövdede kullanılan malzeme ile aynı olacak şekilde doludur.

Ses ve gaz fişeği atabilen silahlar; fişekleri boşaltılarak, her an kullanıma ve erişim kolaylığına imkân vermeyecek şekilde ve bir kutu içerisinde Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silah Bildirim Kartı ile nakledilebilirler. Bu silahların belirtilen şekil ve şartların dışında nakledilmesi taşıma olarak kabul edilir. Bu silahlar bayiden veya üçüncü şahıslardan devir veya satın alınmasından itibaren bildirimde bulunulmasına kadar tanınan bir aylık süre içerisinde birinci fıkrada belirtilen usule göre ve ancak fatura ya da Ek-5’te yer alan belge ile nakledilebilir. Merkezi kayıt sisteminin devreye alınmasını müteakip üretici ve dağıtıcılar tarafından yurt içi veya yurt dışına satılan ses ve gaz fişeği atabilen silahlar, merkezi kayıt sistemi tarafından oluşturulan nakil belgesi ile nakledilir.

Ses ve gaz fişeği atan silahların ve üretici firmaların isim, marka veya alâmetleri kullanılarak her ne suretle olursa olsun reklam ve tanıtımı yapılamaz. Bu silahların kullanılmasını özendiren veya teşvik eden kampanyalar düzenlenemez.

Kabahatler kanunun 43. Madde gereği makamlardan ruhsat almaksızın kanuna göre yasak olmayan silahları park, meydan, cadde veya sokaklarda görünür bir şekilde taşıyan kişiye, kolluk tarafından idarî para cezası verilir.

Hiç unutulmamalıdır ki! silahlarda doldurma; bir fişeğin veya diyabolün veya şarjörün silahla temas haline getirilmesi olarak tanımlanmıştır. Bir fişek, diyabol veya şarjör silaha temas ettiğinde silah dolu kabul edilir.

Ayrıntılı bilgi ve detaylar için kaynaklar bölümünden tamamına ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar    :

6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkındaki Kanunu          :

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.6136.pdf

Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik       :

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/21.5.911779.pdf

5729 Sayılı  Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun       :

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5729.pdf

Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Yönetmelik                  :

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/12/20191217-1.htm

5326 Sayılı kabahatler Kanunu                                         :

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5326.pdf

Mehmet SEMERCİOĞLU

Uzlaştırmacı & Silah Sistemleri Uzmanı & Stratejik Planlama Uzmanı & Ekonomist