Gezinti, balık tutma ve ticari amaçlı tekne alımlarındaki artış ile birlikte deniz trafiğinde de gözle görülür bir yoğunluk artışı görülmekte. Özellikle turizm sezonu ve denizde avlanma yasağının kalkması ile birlikte kıyıya yakın sularda özel teknelerin trafik yoğunluğu göze çarpmakta.

“DERYA DENİZ, KOCA ALAN” düşüncesi ile teknesiyle açılan değerli insanımız, teknesini sahilden vira ettiği an sıkı bir kurallar yumağının içine giriş yaptığını da bilmelidir. Çünkü denizlerde, deniz ve hatta hava araçlarının dahi uyması gereken çok sıkı kurallar olduğu bilinmeli ve unutulmamalıdır.

Denizde meydana gelen kazaların büyük çoğunluğu dikkatsizlik, kuralları bilmemek ve arıza durumlarından meydana gelmektedir. Bu kapsamda; Deniz kazalarının olmaması için, her özel tekne sahibinin, her ADB olan kişilerin normalde bilmesi ve uygulaması gereken kurallardan dikkat çeken ve basit olanlarını hatırlatmak istedim.

Özel tekneler, bölge, mesafe ve zaman sınırı olmaksızın, en az ADB veya gemici ve üstü yeterlik belgesi sahibi bir kişinin sevk ve idaresinde seyreder. (Amatör Denizci Belgesi/Certificate of Competence For Operators of Pleasure Craft (ADB): Özel tekneleri kullanmak için ilgili yönetmelikte aranan şartları sağlayan kişilere verilen belgedir.)

 Motoru on beygir gücünden az özel tekneleri, sadece kürekle yürütülen motorsuz tekneleri, kanolar/kayaklar ile ulusal ve uluslararası yarış sınıfı (kürek sporu tekneleri ile Optimist, Laser, Fin, 420, 470, Pirat, Dragon, Wind Surf gibi yelken sporu tekneleri) spor amaçlı tekneleri kullananlarda ADB aranmaz.

ADB belgesi olmadığı halde özel tekne kullanan kişilere idari para cezası uygulanır.

ADB belgesi ile ticari faaliyette bulunan kişilere de idari para cezası uygulanır. Faaliyetin tekrarı halinde ise ayrıca, kişinin Amatör Denizci Belgesi iki yıl süreyle askıya alınır.

18 gros tonilatonun altında ve 2,5 metre ve üzerindeki; Milli Gemi Siciline veya Türk Uluslararası Gemi Siciline tescil edilmemiş ticari gemi, deniz ve içsu araçları ile Boyu 2,5 metre ve üzerindeki özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve içsu araçları, Bağlama Kütüğüne zorunlu olarak kaydedilir. (Bağlama kütüğü; Gemi, deniz ve içsu aracının kaydedildiği, ana ve yardımcı kütüklerden oluşan elektronik kayıt sistemini ve bağlama kütüğü dosyasıdır.) 

Bağlama Kütüğüne kaydedildiğinde “Bağlama Kütüğü Ruhsatnamesi” verilir. Bağlama kütüğü ruhsatnamesinin seyir esnasında teknede bulundurulması ve denetimlerde ibrazı zorunludur. Bağlama kütüğünün ruhsatnamesi yanında olmaması seyir’e engel bir durumdur. Bağlama kütüğüne kayıtlı gemi, deniz ve içsu araçları Türk bayrağı çekmek zorundadır. Ruhsatnamesi olmayan veya zamanında vize işlemi yapılmayan gemi, deniz ve içsu aracının mâliki ve işletenine, tescil edilmemesi veya vize yaptırılmaması nedeniyle idari para cezası uygulanır. İdari para cezasına, idari yaptırım karar tutanağının tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde yetkili Sulh Ceza Mahkemesinde dava açılabilir.

BAZI MANEVRA VE SEYİR KURALLARI

Gözcülük İçinde bulunulan durum ve koşullarda, durumun ve çatışma tehlikesinin tamamen değerlendirilmesini sağlamak üzere, elde mevcut tüm uygun araçların yanı sıra her tekne her zaman tam bir görme ve işitme gözcülüğü de yapacaktır.

Emniyetli hız çatışmayı önlemek üzere, uygun ve etkili harekete geçebilmek ve içinde bulunulan durum ve koşulların gerektirdiği bir mesafede durdurulabilmesi için, her tekne her zaman emniyetli bir hızla ilerleyecektir.

Emniyetli hız saptanırken; Tüm tekneler tarafından görüş durumu, balıkçı tekneleri veya diğer teknelerin bir araya toplanmış durumu dahil trafik yoğunluğu, teknenin durdurulma mesafesine ve içinde bulunduğu koşullarda dönme kabiliyetine özel surette dikkat edilerek teknenin manevra yapabilme yeteneği, sahil ışıkları ve kendi ışıklarının geceleyin geriye doğru yayılması gibi arka cephe ışıklarının varlığı, rüzgar, deniz ve akıntının durumu ve seyir tehlikelerinin yakınlığı, o yerde var olan su derinliği ile tekne su çekiminin ilişkisine dikkat edilmelidir.

Yaklaşan bir teknenin pusula kerterizinin fark edilir derecede değişmemesi halinde tehlike var sayılacaktır.  Özellikle çok büyük bir tekneye veya yedek çekene veya yakın mesafede olan bir tekneye yaklaşırken fark edilir derecede kerteriz değişmesi görüldüğü durumlarda da çatışma tehlikesi bazen mevcut olabilir.

Olayın koşulları elverişli olduğu takdirde çatışmayı önlemek üzere yapılacak her rota ve/veya hız değişimi gözle veya radarla diğer bir teknenin çabucak görebileceği kadar büyük olacak ve birbiri ardından yapılacak küçük rota ve/veya hız değişimlerinden kaçınılacaktır.

Hareketin etkili olup olmadığı diğer tekne tam olarak geçilinceye ve neta oluncaya kadar dikkatle kontrol edilecektir. Çatışmayı önlemek veya durumu değerlendirmek için biraz daha zaman kazanmak üzere, bir tekne gerekiyorsa yürütücü kuvvetlerini durdurarak veya geri çalıştırarak hızını azaltacak veya ilerleyişini durduracaktır.

Tekneler Arasındaki Bazı Sorumluluklar:

Üzerinde yol bulunan Kuvvetle yürütülen bir tekne; Kumanda altında bulunmayan,  Manevra yapma gücü kısıtlı olan, Balıkçılıkla uğraşan, Yelkenli bir teknenin yolundan çıkacaktır.

Üzerinde yol bulunan bir yelkenli tekne; Kumanda altında bulunmayan, Manevra yapma gücü kısıtlı olan,  Balıkçılıkla uğraşan, Diğer bir teknenin yolundan çıkacaktır.

Üzerinde yol bulunan balıkçılıkla uğraşan bir tekne olanağı kadar; Kumanda altında bulunmayan, Manevra yapma gücü kısıtlı olan bir teknenin yolundan çıkacaktır.

Kumanda altında olmayan veya manevra yapma gücü kısıtlı olan bir teknenin dışında hiçbir tekne, içinde bulunduğu koşulların elvermesi halinde, kendi su çekimi nedeniyle kısıtlı olan ve 28 nci kuraldaki işareti gösteren bir teknenin emniyetle geçişine engel olmayacaktır. Kendi su çekimi nedeniyle kısıtlı olan bir tekne özel durumunu göz önünde tutarak dikkatle seyredecektir. Su üzerinde bulunan bir deniz uçağı, genellikle, bütün teknelerden tamamen neta bir halde bulunacak ve bunların seyrini engellemekten kaçınacaktır. Çatışma tehlikesinin var olduğu koşullarda bu bölümdeki kurallara uyacaktır.

Ayrıntılı bilgi ve detaylar için kaynaklar bölümünden tamamına ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar      :

Özel Teknelerin Donatımı ve Kullanacak Kişilerin Yeterlikleri Hakkındaki Yönetmelik; 

https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?MevzuatTur=7&MevzuatNo=12004&MevzuatTertip=5

Bağlama Kütüğü Uygulama Yönetmeliği;

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/09/20140925-4.htm

Denizde Çatışmayı Önleme Tüzüğü;

https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/2.5.714561.pdf