SAMSUNDAN HABERLER: İcabi Bey, öncelikle görüşme isteğimizi kabul ederek bizleri davet ettiğiniz için teşekkür ederiz. En çok merak edilen soru ile başlamak istiyorum. Tezgahlardaki balıklar standartlara uygun mu?

İCABİ ÇAĞAN: Tezgahlarımızda satılmakta olan balıklar ekip arkadaşlarımız tarafından düzenli olarak denetlenmektedir. Fakat burada bilinmesi gereken önemli bir husus var. Tezgahlara gelen balıkların hepsi önce hale geliyor veya direk bizim denetimimizden geçiyor diye bir şey yok. Elbette bazen kurallara uymayan olması gerekenden küçük boyutta olan ve kaçak dönemde avlanan balıklar direk olarak balık tezgahlarına götürülerek orada satılabiliyor. Denetim ekiplerimizin her an her yerde olma şansı olmuyor. Doğal olarak bu durumu bizden önce fark eden duyarlı vatandaşlarımızda duruma haklı olarak tepki gösteriyor. Fakat bilinmelidir ki avcılık işi birazda vicdan işidir. Bu konu ile ilgili olarak avcı, av sırasında vicdanı ile baş başadır. Her avcı ile birlikte ava gidemeyiz. Aynı anda Samsun’un bütün av veya satış yerlerinde olamayız. Vatandaşlarımız bize yardımcı olmalı ve vicdan muhasebesi yapamayan ve kurallara uymayan avcıları, tezgahları bizlere ihbar etmeliler. Bu durumda gider yasal prosedürü uygular, cezasını keseriz. Standart denetimlerimizde tespit ettiğimiz kişilere zaten cezai işlemlerini uyguluyoruz.

SAMSUNDAN HABERLER: Denetimler ne sıklıkla yapılıyor?

İCABİ ÇAĞAN: Belirli bir düzeni yok. Mevcut denetim kadromuz eğer ihbar varsa ihbara, yoksa da düzenli olarak sorumluluğumuzda olan yerlere denetime gidiyorlar. Bu bazen iki günde bir olur, bazen günde iki kere olur. Özellikle bu yıl denetimlerimizi oldukça arttırdık. Bu sezon toplamda 2 bine yakın denetleme yapmış ve 500 bin TL’ye yakın cezai işlem uygulamışız. Bu cezaların büyük bir kısmı da tezgahlara kesilmiş. Sahil güvenlik ekiplerimizde denizde yaptıkları denetimlerde bizim kadar ceza keşmişler.

SAMSUNDAN HABERLER: Sizin denetleme alanlarınız nereler? Mesela barınakların denetim sorumluluğu kime ait?

İCABI ÇAĞAN: Barınaklar, balıkçı hali, tezgahlar bu bölgeler bizim denetleme sorumluluğumuzda denize ise sahil güvenlik bakıyor. Bizim kendi denetleme sorumluluğumuzda olan alanları sürekli denetliyoruz. Söylediğim gibi elbette gözden kaçan yetişemediğimiz durumlar oluyor. Bu durumda da vatandaşlarımızdan gelen ihbarlara yöneliyoruz. Samsun’un her yerinden ihbar geliyor. Gece yarısı Alaçam’dan, Ayvacık’dan bile mesela gece saat 01:00’da ihbar gelebiliyor. O saatte orada olamıyoruz. Jandarma’dan, muhtarlardan yardım istiyoruz. Özellikle pandemi döneminde koronavirüs nedeniyle rahatsızlanan ekip arkadaşlarımız oldu. Bu bir ekip işi ve sorumluluk alanımız çok geniş bazen yetişmekte zor olsa da elimizden geleni fazlasıyla yaptığımızdan kimsenin şüphesi olmasın.

SAMSUNDAN HABERLER: Vatandaşlarımız ihbarlarının nereye ve nasıl yapabilirler bir ihbar hattınız var mı?

İCABI ÇAĞAN: Özel olarak bir ihbar hattımız yok ama her vatandaşımız bulunduğu il ya da ilçe müdürlüklerini arayıp balıkçılık ve su ürünleri birimine ihbarlarını iletebilirler.

SAMSUNDAN HABERLER: Vatandaşlarımız şuanda ısrarla tezgahlardaki balık boyutlarının özellikle hamsinin yasal boyutun altında olduğunu düşünüyorlar.

İCABİ ÇAĞAN: Bakın Samsun’da zaten hamsi avcılığı çok fazla yapılmamakta ve Samsun’da hamsi avcılığı yapabilen toplasan 3 tane tekne var. Onlarda Samsun’da avlanmıyor. Av alanları çok daha geniş ve bütün Karadeniz’de avcılık yapıyorlar. Doğal olarak tezgahlarda yer alan hamsilerin çoğu bize farklı illerden geliyor. Bu hamsilerinde menşeini takip ettiğiniz zaman içerisinde çıkan standart altı balık ölçüsü oranı yüzde 15’i geçmiyor.  Geçiyorsa zaten cezasını yazıyoruz. Ama adam hamsiyi tutmuş içerisinden o yüzde 15 ince hamsiyi seçmiş, hepsini Samsun’a göndermiş. Bakıyorsunuz evet, tezgâhtaki hamsinin hepsi küçük. Peşine düşüyorsunuz ki düşüyoruz. Aslında bir ton hamsinin yüzde 15’lik ince kısmının hepsi buraya gelmiş. Yani tezgahta yer alan her standart ölçü altı balığa ceza kesemiyoruz.

SAMSUNDAN HABERLER: Samsun’da ağırlıklı olarak hangi balığın avcılığı yapılıyor?

İCABİ ÇAĞAN: Daha çok özellikle balık unu ve balık yağı üretiminde kullanılan Çaça avcılığı Samsun’da en yoğun avlanılan balıktır. Çaça hamsiye fazlasıyla benzemektedir. Kolay kolay ayırt edemezsiniz. Boyu hamsiden küçüktür. Tezgahda ticari değeri fazla olmadığı ve yağ oranı yüksek bir balık olduğu için yoğunlukla avlanmaktadır.

SAMSUNDAN HABERLER: Çaça tezgahta satılmaz mı diyorsunuz?

İCABI ÇAĞAN: Ticari değeri olmadığı için genelde satılmaz ama hamsiye benzerliği ve bazen iri boyutlarda yakalandığını zaman bazıları hamsi ile karıştırarak ya da direk hamsi diye tezgahlarında satıyor. Çaça’nın bir yasal bir standart ölçüsü yok. Vatandaş bakıyor hamsi diye satılıyor ama hamsiden küçük. Gittiğimiz ihbarların birçoğu Çaça çıkıyor. Ceza yazamıyorsun. Vatandaşın balık türlerini iyi ayırt etmesi birazda bilmesi, bilgilenmesi gerekiyor. Standart ölçülerin altındaysa satın almaması gerekiyor. Kimse almaz standart ölçü altındaki balığa tepki gösterirsen balıkçıda bunu tezgahına koyamaz. Yani bu sorunun çözümü için sadece yetkililerin değil vatandaşlarında gerek ihbarlar ile gerekse küçük balığı almayarak olaya müdahil olmaları gerekiyor.

SAMSUNDAN HABERLER: Samsun Su Ürünleri Kooperatifleri Birliği Başkanı Atıf Malkoç kendisine yöneltilen iddialara barınağın kapalı olmasından dolayı iftira atıyorlar demişti. Barınak neden kapalı ve sizce böyle mi olması gerekiyor?

İCABI ÇAĞAN: Barınak yasal olarak kooperatife kiralanmış durumda ve bu sadece Samsun Büyükşehir Belediyesi’nin ve İl tarım Müdürlüğü ’nün kararı ile olabilecek bir şey değil. Türkiye’nin her yerinde balıkçı barınakları kiralanabilir ve kiracı malını koruma altına alabilir. Sonuçta insanlar orada ticaret yapıyor yatırımları var. Tekneleri var. Bunların korunması gerekiyor. Diyeceksiniz ki bütün barınaklar kapalı değil. Bu nüfusa göre değişkenlik gösterebilen bir şey. Düşük nüfuslu yerlerde herkes birbirini tanıdığı ve teknesine zarar gelmeyeceğini düşünüyordur kapatmaz. Belediyede sen burayı kiraladın kapar veya kapatma demez.

SAMSUNDAN HABERLER: Samsun’da amatör olta avcıları için özellikle belirlenmiş gösterilmiş bir yer neden yok?

İCABİ ÇAĞAN: Baktığınız aman her yer olta avcılarının. Belirli yasak olan birkaç yer dışında istedikleri yerden olta atabilirler. Özellikle bir alan, bir şey yapılsın isteniyor ise de onun bizimle bir alakası yok. Bu belediyenin alabileceği ve yapabileceği karar. Biz bu konu hakkında görüş ve uygulamada bulunamayız. Ama böyle bir istekleri var ise gerekli yerlere başvurarak taleplerini tabi ki iletebilirler.

SAMSUNDAN HABERLER: Denetlemeler ile ilgili basın olarak zaman zaman size katılmamız ve denetlemeler ekibinizin yanında olmamız mümkün mü? Görüntülemek ve haber yapmak vatandaşların denetlemeleri görmesini sağlamak isteriz.

İCABI ÇAĞAN: Tabi ki mümkün neden olmasın bizde isteriz. Samsun İl Tarım ve Orman Müdürü’müz Sayın İbrahim Sağlam şuanda şehir dışında. Kendisi geldiği zaman bu talebi iletir ve istediğiniz zaman birlikte denetlemeye çıkabiliriz.  

SAMSUNDAN HABERLER: Sorularımızı cevapladığınız için teşekkür eder iyi çalışmalar dileriz.

İCABİ ÇAĞAN: Bende konuya göstermiş olduğunuz ilgi ve alaka için size teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.

ÖZEL RÖPORTAJ: Yaşar TUNCEL